“ONARIM-GÜÇLENDİRME KOMİSYONU”

RAPORU

Şubemizde kurulan “Onarım-Güçlendirme Komisyonu”muzun yürütücülüğünü yapan ITÜ İnşaat Fakültesi Öğretim Üyelerinden Prof.Dr. Zekai CELEP ve Prof. Dr. Metin AYDOĞAN tarafından hazırlanan ve komisyonumuzca tartışılmış olan “Betonarme ve Yığma Binaların Onarım ve Güçlendirme İlkeleri” ile ilgili çalışmayı bilgilerinize sunuyoruz.

BETONARME ve YIĞMA BİNALARIN ONARIM ve GÜÇLENDİRME İLKELERİ

Burada verilecek olan ilkeler depreme dayanıklılığı inceleme konusu olan hasarsız veya hasarlı betonarme ve yığma binalar için geçerlidir.

Binaların güçlendirilmesinden önce yapı mahalli ile ilgili geoteknik rapor hazırlanmalıdır. Bu rapor zemin cinsi, grubu ve sınıfı ile zemin emniyet gerilmesini içermelidir. Raporda ayrıca temel zemininin sıvılaşma ve toptan göçme riski olup olmadığı belirtilmelidir.

1. Betonarme binaların onarım ve güçlendirilmesi

1.1. Betonarme binaların onarımı

Taşıyıcı sistemin onarımında amaç hasar gören bir sistemin daha önceki duruma getirilmesi olup, herhangi bir taşıyıcı sistem çözümlemesine gerek yoktur. Yapıda mevcut olan donatının paslanması, beton kesiti azalması gibi hasarların giderilmesi onarım kapsamına girer.

Yaygın olarak rastlanan donatı korozyonu ve beton dökülmesi hasarının daha büyümemesi için onarılması gerekir. Bunun için, önce donatı civarındaki gevşek parçalar uzaklaştırılır. Pas; tercihen kumlama yapılarak (klor içermeyen kum ile) veya sert fırça ile temizlenmelidir. Gerekirse, önemli kesit kaybı söz konusu ise, donatı eklenir. Daha sonra bu bölge hafif sulanır, su çekilince ve ıslaklık varken lateks esaslı bir bulamaç (çimento+polimer+paslanmayı durdurucu katkı) fırça ile yüzeye sürülerek uygulanır. Bulamaç uygulandıktan hemen sonra hiç beklemeden tamir

harcı tercihen püskürtme yolu ile uygulanır ve boşluklar doldurulur (tamir harcı rötre yapmayan bir harçtır). Daha sonra tamir harcı ile yüzey düzeltilir ve geçirimsizliği sağlamak için akrilik bir yüzey koruyucu kimyasal çözelti tekrar yüzeye uygulanır. Aşağıda 1.2.3. maddede güçlendirmede kuvvet aktarımı için verilen esaslar onarım için de geçerlidir.

1.2. Betonarme binaların güçlendirilmesi

1.2.1. Güçlendirme kararının verilmesi

Bina ile ilgili mevcut durumu belirlemeye ilişkin işlemlerin (mevcut durumun proje ile uyumu, gerekirse taşıyıcı sistem rölevesinin hazırlanması, yapı malzemesine ait tespitler ve geoteknik inceleme) yapılmasını takiben, mevcut taşıyıcı sistemin çözümlemesi yapılarak seçilecek güçlendirme düzeyi belirlenmelidir.

Binanın taşıyıcı sisteminin durumu, hasarı ve varsa deprem hesabı incelenmelidir. Bu incelemede binanın köşe ve kenar kolonları ve her iki doğrultudaki yatay yük taşıyan çerçeve sayısı özel olarak gözden geçirilmelidir. Taşıyıcı sistemin depremde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ölçütlerine göre orta hasar görmüş olması veya mevcut sistemde yüklerin iletilmesinde açıkça belirlenen önemli bir eksiklik (taşıyıcı sistem elemanlarından birinin kaldırılması) güçlendirme kararının verilmesi için yeterli olabilir.

Ayrıca, beton kalitesi proje değerlerinin altında olup kabul edilebilir sınırlardan da düşük ise, veya bina projesinde tasarlanandan daha fazla katlı